|
درباره وبلاگ  خدا یا آن گونه زنده ام بدار که نشکند دلی از زنده بودنم،و ان گونه بمیرانم که به وجد نیاید کسی از نبودنم ________ _______ ______ _____ ____ بی انتهــــــــــــــــــــــــــــــــاتــریــــن موضوعات
آرشيو وبلاگ
 بــــی انـتــهــاتــریــن عــبــرتـــــــــــــــ پنج شنبه 9 آذر 1391برچسب:شروع تغذیه در کودکان(3, :: 18:45 :: نويسنده : حــسیـــنــــــ
غذاهاي انگشتي:
همان طور كه گفته شد از اواخر 8 ماهگي به بعد كودك قادر است مواد غذايي را با انگشت خود بردارد و به دهان ببرد. اين كار كه تغذيه با انگشت نام دارد سبب تشويق كودك به عمل جويدن و تغذيه توسط خود او مي‌گردد.
تغذيه با انگشت خود كودك از هر دو جنبه، چه تكاملي چه تغذيه‌اي مهم بوده و بايد سعي شود غذاي كودك با غلظت درست و مناسب سن او تهيه و يا روش صحيح به او عرضه شود.
غذاهاي انگشتي مورد استفاده در اين ماه عبارتند از:
تكه‌‌هاي كوچك هويج، سيب‌زميني، كرفس، نخودفرنگي و باقلا سبز، عدس، تكه‌‌هاي گوشت بدون چربي يا كوفته قلقلي كه كاملاً پخته شده و با پشت قاشق له شده باشند. براي نرم كردن همه آنها مي‌توان از كمي كره يا خامه هم استفاده كرد.
تكه‌هايي از ميوه‌‌هاي رسيده و سالم فصل مانند سيب، هلو، طالبي، گرمك، گلابي و موز هم مناسب هستند.
توصيه مي‌شود هنگام خوردن غذاهاي انگشتي، حتماً مادر يا مراقب شيرخوار حضور داشته باشد و خوردن كودك را زير نظر بگيرد.
3ـ ماه‌‌هاي نهم و دهم زندگي
بيشتر شيرخواران از 9 ماهگي اين مهارت را پيدا مي‌كنند كه با دست خودشان غذا بخورند و مايعات را با استفاده از هر دو دست خود از ليوان هيا دسته دار نشكن بنوشند (ليوان‌‌هاي لبه دار كه به تازگي براي كودكان تهيه شده است مناسب نيستند زيرا سبب اختلال در گرفتن پستان مادر مي‌شوند ضمن آن كه تميز كردن آنها هم مشكل است.)
 در اين سنين، كودكان مي‌توانند از غذاهايي با غلظت بيشتر مثلاً حليم و پلو استفاده نمايند و غذاهاي انگشتي را با دست خود بردارند. اين زمان از نظر ارائه غذاهاي جامد نرم بسيار حياتي است واگر اين غذاها حدود ده ماهگي ارائه نشود خطر مشكلات تغذيه‌اي بعدي افزايش مي‌يابد.
در اين دو ماه علاوه بر برنامه غذايي ماه هشتم، نان، ذرت، ماكاروني، رشته فرنگي و سيار حبوبات (به جز نخود و لپه) به برنامه غذايي كودك اضافه مي‌شود.
بنابراين مي‌توان انواع سوپ‌ها، آش‌ها، حليم‌ها و پلوهايي تهيه كرد كه همراه با گندم، ذرت و يا حبوبات باشن. هر سه روز يك بار مي‌توان يكي از حبوبات را به برنامه غذايي شيرخوار اضافه نمود.
لوبياها (چيتي، قرمز، چشم بلبلي، سفيد و ...) را قبل از پختن بايد از شب قبل خيس كرد و پس از اين كه كاملاً پخته شدند به غذا اضافه نمود.
* نان ماده غذايي مفيدي است كه بيشتر شيرخواران آن را دوست دارند. تكه‌هايي از نان (ترجيحاً نان سنگك) را مي‌توان به دست كودك داد ولي بايد او را تحت نظر گرفت.
ارائه غذاهاي انگشتي نظير آن چه كه در هفته دوم ماه هشتم ذكر شد به علاوه ماكاروني پخته شده و نرم شده يا تكه‌‌هاي از نان يا بيسكوئيت‌‌هاي ساده نيز سبب افزايش مهارت‌‌هاي تغذيه‌اي و تكاملي شيرخوار مي‌گردد.
دفعات تغذيه و مقدار غذا
دفعات تغذيه 3 تا 4 وعده در روز است و اگر شيرخوار ميل داشته باشد يك تا دو ميان وعده هم به آن اضافه شود. مقدار غذا بستگي به ميل شيرخوار و ميزان شير دريافتي او دارد.
يك نمونه از برنامه غذايي شيرخوار در ماه‌‌هاي نهم و دهم زندگي:
شيرمادر به دفعات مكرر و بر حسب ميل و تقاضاي شيرخوار و غذاي كمكي به شرح زير:
4ـ ماه‌‌هاي يازدهم و دوازدهم زندگي
طي اين دو ماه، افزايش تنوع، قوام و غلظت غذاها موجب مي‌شود كه مهارت جويدن كودك بيشتر شود. با آشكار شدن دندان‌ها و تكامل مهارت‌‌هاي حركتي ظريف، شيرخوار مي‌تواند تكه‌هايي از غذا را بكند، بجود، به عقب دهان ببرد و آن را ببلعد. شيرخواري كه هنوز دندان در نياورده است اين كار را با لثه‌ها و آرواره‌‌هاي خود انجام مي‌دهد لذا بايد اين مهارت‌ها را با ارائه غذاهايي كه بتواند با دست خود بردارد و آن را بجود، تقويت كرد.
(هنگام غذاخوردن كودك، حضور و نظارت دقيق مادر يا جانشين وي الزامي است)
برنامه غذايي:
در اين دو ماه مي‌توان انواع كته‌ها، پلوها و خوراك‌ها را كه دستور تهيه آنها در صفحات ... آمده است، در برنامه غذايي شيرخوار گنجاند.
دفعات تغذيه كمكي مانند ماه‌‌هاي نهم و دهم، سه تا چهار وعده در روز است و در صورت تمايل شيرخوار، مي‌تواند همراه با يك يا دو ميان وعده باشد.
در تهيه غذاي كودك بايد از يكي از انواع گوشت‌‌هاي قرمز (گوسفند، گوساله، شتر، جگر) يا گوشت سفيد مانند ماهي يا گوشت پرندگان (مرغ، اردك، غاز، كبك، بوقلمون)، همچنين تخم‌مرغ، پنير، غلات، حبوبات و سبزي‌ها استفاده كرد.
مصرف چغندر، شلغم و اسفناج* از ماه يازدهم به بعد مجاز است.
* اضافه كردن گرد نعنا، جغفري، كرفس و چاشني‌هايي مانند آب ليموترش تازه، آب نارنج تازه يا گرد ليمو عماني در آخرين لحظات پخت غذا، غذاي كودك را خوشمزه‌تر مي‌كند.
 * اضافه كردن نمك هنگام صرف غذا، هنوز توصيه نمي‌‌شود. اصولاً محدوديت مصرف نمك براي همه افراد خانواده مفيد است.
به عنوان ميان وعده مي‌توان از تكه‌‌هاي كوچك ميوه، عدسي، نان و خرما، مسقطي، شله زرد، انواع حلواهاي خانگي (با آرد برنج يا گندم)، بيسكوئيت‌‌هاي ساده كه بدون كرم و خامه باشند همچنين بستني پاستوريزه ساده استفاده كرد. نان‌‌هاي برشته كه بتوان روي آن كره يا ماست چكيده سالم قرار داد همچنين تكه‌‌هاي كرفس يا هويج يا سيب‌زميني پخته شده همراه با كره نيز ميان وعده‌‌هاي مفيد و مناسبي هستند.
توجه:
از آغاز 11 ماهگي به بعد مي‌توان به تدريج از غذاهاي خانواده ولي قبل از اضافه كردن نمك و ادويه‌‌هاي تند براي تغذيه كودك استفاده نمود به شرطي كه اين غذاها انرژي و مواد مغذي لازم را داشته باشند و با پشت قاشق كاملاً نرم شوند لذا خانواده‌هايي كه امكان تهيه غذاي جداگانه را براي كودك خود دارند بهتر است طبق دستور اين كتاب براي كودك خود جداگانه غذا تهيه كنند تا به اين طريق از مقدار غذا و انرژي دريافتي او اطمينان حاصل نمايند ولي اگر براي خانواده‌اي اين امكان وجود نداشته باشد توصيه مي‌شود از همان غذايي كه براي ساير افراد خانواده درست مي‌كنند به كودك هم بدهند. مثلاً اگر غذاي خانواده آبگوشت است، گوشت و سيب‌زميني و چند عدد از حبوبات را با پشت قاشق و با كمي آب گوشت مخلوط نموده، به كودك بدهند. اگر غذاي خانواده خورش قرمه سبزي و پلو است، چند قاشق پلو را با گوشت و لوبيا قرمز و سبزي و آب خورش كاملاً نرم و له كنند و به كودك بدهند.
مجدداً يادويتامينري مي‌شود در اين‌‌گونه موارد غذاي موردنظر بايد بدون نمك و با كمترين ادويه باشد و پس از جدا كردن غذاي شيرخوار، به غذاي خانواده نمك و ادويه دلخواه اضافه شود.
يك نمونه از برنامه غذايي شيرخوار در ماه‌‌هاي يازدهم و دوازدهم زندگي:
شير مادر به دفعات مكرر و بر حسب ميل و تقاضاي شيرخوار و غذاي كمكي به شرح زير:
توجه:
 از پايان 6 ماهگي كه غذاي كمكي شروع مي‌شود تا پايان 12 ماهگي، غذاي اصلي شيرخوار هنوز شيرمادر است لذا شيرخوار در طي شب و روز به طور مكرر و برحسب تقاضا و تمايل خود همچنين قبل از هر وعده غذاي كمكي، با شير مادر تغذيه شود تا بخش زيادي از انرژي و نياز او به مواد مغذي و مايعات تامين گردد. مجدداً توصيه مي‌شود غذاي كمكي بعد از تغذيه با شير مادر يا در فاصله تغذيه از دو پستان مادر باشد. ارائه آب سالم (جوشيده و خنك شده) چند بار در روز توصيه مي‌شود. معمولاً زمان ارائه غذاي كمكي به شيرخوار براساس برنامه خواب او تنظيم مي‌شود مثلاً براي شيرخواري كه حدود ساعت 10 صبح از خواب بيدار مي‌شود مي‌توان صبحانه را در آن زمان و ساير وعد‌ها را در طول روز ادامه داد در اين صورت ممكن است آخرين وعده غذايي كمكي به شرطي كه شيرخوار هنوز بيدار باشد به ساعات اوليه شب موكول گردد. اگر منحني رشد كودك خوب است و شير مادر را هم خوب مي‌خورد ولي بعضي اوقات ميل به خوردن وعده‌‌هاي اصلي غذا و ميان وعده را ندارد، غذا خوردن در دفعاغت كمتر اشكالي ندارد ولي اگر اين امر ادامه پيدا كند بايد با پزشك مشورت شود. در صورتي كه كودك صبحانه‌اي را كه در برنامه غذايي او مثال زده شده است نخورد، مي‌تواند از مواد غذايي مجاز كه قبلاً به آنها اشاره شده است استفاده نمايد. منع مصرف برخي مواد غذايي در شيرخواران زير يك سال:
* براي همه كودكان، مصرف مواد غذايي زير حداقل تا پايان يك سالگي ممنوع است:
عسل، سفيده تخم‌مرغ، شكلات، بادام زميني، خربزه، كيوي، آلبالو، گيلاس، انواع توت (توت فرنگي، توت سفيد، شاه توت، تمشك)، نوشابه هيا صنعتي، آب ميوه‌‌هاي صنعتي، قهوه، كاكائو، چيپس، پفك، سوسيس، كالباس و همبرگر.
* مصرف شيرگاو تا پايان 12 ماهگي به عنوان نوشيدني توصيه نمي‌‌شود ولي مقدار كمي از آن كه در تهيه فرني، حريره بادام، سوپ و ... مصرف مي‌شود اشكالي ندارد.
كدام مواد غذايي ممكن است سبب خفگي شيرخوار شود؟
آجيل‌ها (بادام زميني، گردو، فندق، بادام، تخمه، پسته)، ذرت بو داده، سوسيس، استيك، تكه بزرگ گوشت سفت يا جگر، كرفس خام، دانه انگور، دانه غوره، دانه كشمش، نخودچي، ذرت، حبوبات نرم نشده، نقل، آب نبات، تكه‌‌هاي بزرگ شيريني يا ميوه‌‌هاي خام، ميوه‌‌هاي خشك شده مثل برگه و خمير وسط نان.
چه اقداماتي مي‌تواند از بروز خفگي با مواد غذايي در كودكان پيشگيري نمايد؟
1) دو نيم كردن ميوه‌‌هاي گرد و هسته دار مثل انگور و پختن ميوه‌‌هاي سفت و سخت.
2) خارج كردن دانه يا هسته ميوه‌هايي مانند هلو يا هندوانه و سپس نرم و له كردن آن ها.
3) خرد كردن انواع گوشت‌ها و جگر.
4) جدا كردن تكه‌‌هاي كوچك استخوان و غضروف از گوشت.
5) غذا خوردن كودك در حال نشسته و حضور و نظارت مادر يا شخص مراقب، هنگامي كه او غذا مي‌خورد يا مايعات را مي‌نوشد.
همچنين:
موارد استثنايي در تغذيه شيرخواران
* اگر شيرخوار كوچك‌تر از 6 ماه مطابق منحني رشد، وزن نگيرد آيا مي‌توان غذاي كمكي را زودتر شروع كرد؟
در مورد شيرخوار زير دو ماه: بايد به پزشك مراجعه شود.
در مورد شيرخوار دو تا چهار ماه:
اول بايد اقدامات زير انجام و سپس كودك بعد از 5 روز ويزيت شود.
1) مشاوره با پزشك و اطمينان از عدم بيمار بودن كودك
2) اطمينان مادر در مورد پستان گرفتن شيرخوار و نحوه درست دريافت شير
3) فشردن پستان در حين مكيدن شيرخوار
4) تغذيه شيرخوار بر حسب ميل او و دفعات بيشتر، 12 بار در 24 ساعت با تاكيد بر شيردهي در شب
5) تخليه كامل پستان در هر بار تغذيه
6) دوشيدن شير پسين و تغذيه شيرخوار با اين شير با قاشق، فنجان يا SNS*
7) تاكيد بر عدم استفاده از هيچ شيري به جز شير مادر
8) استفاده مادر از شيرافزاهاي گياهي يا دارويي
عيلرغم توصيه‌‌هاي فوق اگر بعد از 5 روز بازهم شيرخوار، وزن اضافه نكرده باشد مي‌توان از شير دايه و يا شير مصنوعي استفاده كرد كه معمولاً بسته به سن شيرخوار دو تا چهار بار در روز و هر بار 30 تا 90 سي‌سي از شير دايه يا شير مصنوعي است كه بعد از تغذيه با شير مادر و از طريق قاشق، فنجان يا SNS به شيرخار داده مي‌شود. به هيچ وجه از بطري و گول زنك استفاده نشود.
بايد توجه داشت كه تغذيه شيرخوار در شش ماه اول زندگي فقط شير است خواه شير مادر و يا شير مصنوعي. مسلماً شير مادر ارجح است لذا بايد مادر را كمك و حمايت نمود تا بتواند شير خوار را با شير خودش تغذيه نمايد.
شروع غذاي كمكي قبل از چهار ماهگي براي همه شيرخواران، ممنوع است. نظرات شما عزیزان:
|
|||||||||||||||||||||||
نویسندگان
پیوندها
آخرین مطالب
|
|||||||||||||||||||||||
 |
تبادل لینک هوشمند